Wat doe je als je net verhuisd bent van een dorp naar de stad en je je stoort aan de grote hoeveelheid zwerfafval? Schoonmaken! Rens de Jong verhuisde naar de NDSM-buurt in Amsterdam en ging puur uit frustratie dagelijks afval rapen. ‘Voorbijgangers bedankten me en vroegen of ze konden meehelpen. Dit gaf me extra motivatie om door te gaan en de NDSM CleansUp te starten. Nu lopen we maandelijks met ongeveer 10 mensen door de buurt met grijpers en zakken.’
‘Gemiddeld doen per opruimactie 10 mensen mee. Soms besluiten voorbijgangers spontaan mee te doen. Het aantal personen is erg weersafhankelijk. Als het koud of winderig is dan komen er 3 tot 5 mensen en bij mooi weer tussen 10 en 15 mensen.
Diverse groep
We lopen met een klein vast groepje, maar vaak sluiten ook nieuwe mensen aan. Onder de deelnemers zitten Nederlandstalige en Engelstalige buurtbewoners, expats, Oekraïense vluchtelingen en soms spontaan toeristen. Meestal volwassen, maar soms ook kinderen.
Publiciteit en werving
We kondigen de cleanups aan met Nederlandse en Engelse posters in de buurt, via posts op Facebookgroepen van wooncomplexen en op ons Instagramaccount @ndsmcleansup. Ook hebben we een eigen whatsappgroep. Het helpt dat mensen weten dat we dit elke eerste zondag van de maand, op dezelfde tijd en vanaf hetzelfde startpunt. Soms doen voorbijgangers spontaan mee of laten weten dat ze de volgende cleanup mee willen doen. Dit maakt je dag echt goed.
Steun vanuit gewonnen buurtbudget en gemeente
We hebben prikstokken, ringen om de vuilniszakken omheen te doen en handschoenen voor de deelnemers. De prikstokken en ringen hebben we in bruikleen van de Gemeente Amsterdam. De handschoenen kochten we eerst van eigen geld en daarna door het inleveren van statiegeld. Nu kopen we de handschoenen met het gewonnen buurtbudget voor 2025. Dit was een wedstrijd waarbij bewoners van Amsterdam Oud-Noord mochten stemmen op hun favoriete buurtinitiatieven. Ons initiatief was één van de winnaars. Ook werken we met een maandelijkse sponsor uit de buurt.
Impact van de schoonmaakacties
De vrijwilligers maken nieuwevrienden en connecties op en ze krijgen een gevoel door iets goeds te doen voor de buurt. Ze leren meer over wat er in de buurt speelt over zwerfafval. En de buurt wordt schoner!
Meedenken over oplossingen voor zwerfafval
Omdat we maandelijks rouleren met sponsors - ondernemers uit de buurt - leren deelnemers verhalen van bedrijven in je buurt kennen. Ook spreken ze spreken elkaar over de problemen in de buurt met het zwerfafval en mogelijke oplossingen. Bijvoorbeeld huisvuil naast containers plaatsen en als gedeeltelijke oplossing via de gemeente container(s) adopteren. En: wat kunnen we doen aan sigarettenpeuken en statiegeldflessen?
Goed voor de stadsnatuur
De (stads) natuur heeft er veel aan. Er zit nu bijvoorbeeld minder plastic en ander zwerfafval in de nesten van vogels langs de waterkant van het IJ. Batterijen ruimen we op en leveren we in bij de supermarkt. En het grondwater raakt minder vervuild door het opruimen van sigaretten.
Honden stappen niet meer in scherpe stukken glas en naalden. Een opmerkelijke vondst was een grote opblaaszwaan op een plek waar veel zwanen komen.
Tips voor anderen die een schoonmaakinitiatief willen starten
Ik heb twee tips voor anderen: Begin, hoe makkelijk dit ook klinkt! En neem deel aan vergelijkbare acties, stel vragen en werk samen. Anderen denken en doen graag met je mee.Het is dankbaar werk en je ziet direct het resultaat als je samen een gebied hebt schoongemaakt.’
