Natuurgidsenopleiding IVN Noord-Kennemerland 2026-2027
In januari 2026 start in de IVN-regio Noord-Kennemerland weer een natuurgidsenopleiding. Na afronding ben je landelijk erkend IVN-natuurgids.
De opleiding is bedoeld voor mensen die geïnteresseerd zijn in de natuur en het landschap in de wijde omgeving van Alkmaar (van Castricum tot Callantsoog en van Bergen tot Obdam).
Een belangrijk aspect van de opleiding is dat je leert en ervaart hoe je als gids mensen kunt meenemen in de schoonheid en de complexiteit van de natuur en hen dat kunt laten (mee)beleven.
Opzet, inhoud en begeleiding
Tijdens de opleiding verwerf je een brede basiskennis van de natuur en het landschap met zijn natuur- en cultuurhistorische waarden. Noord-Kennemerland is rijk aan prachtige natuur: het duingebied, strand en zee, maar ook de polder en de boomrijke parken in en om de woongebieden komen aan de orde. In iets minder dan twee jaar tijd leer je over verschillende aspecten van de natuur in je omgeving en gaat daar met allerlei opdrachten mee aan de slag. Bovendien maak je je allerlei gidsvaardigheden eigen in de praktijk. Daarbij komen alle zintuigen aan bod: luisteren, voelen, ruiken, kijken.
De basisopzet is dat om de twee weken op een dinsdagavond een theorieles gegeven wordt. De zaterdagochtend erna is een gerelateerde excursie georganiseerd. Totaal zijn er ongeveer 25-30 theorielessen en evenveel excursies. In mei 2026 staat een weekend op Texel op het programma.
Door de hele periode heen werk je zelfstandig een aantal opdrachten uit, zoals het jaar-rond volgen van een natuurgebiedje in je omgeving. In de laatste maanden van de opleiding worden in kleine groepjes eindopdrachten uitgewerkt die mogelijk leiden tot nieuwe activiteiten van de afdeling. Voorts maak je uiteraard kennis met de verschillende werkgroepen van de afdeling IVN-NKL.
Vanuit het begeleidingsteam wordt iedere cursist individueel en in een mentorgroepje begeleid. Samenwerking in mentorgroepjes of meer in het algemeen wordt bevorderd.
Praktisch
In september 2025 wordt een informatiedag georganiseerd voor belangstellenden. Daarna opent de inschrijving van de cursus. Er volgen dan intakegesprekken. Er is plek voor maximaal 30 cursisten. Deelnemers woonachtig in de regio Noord-Kennemerland hebben voorrang.
De opleiding start begin januari 2026 en loopt tot oktober 2027.
De studiebelasting bedraagt ongeveer 4-6 uur per week, waarvan dus een belangrijk deel zelfstudie is (o.a. theoriestudie en uitvoeren van opdrachten).
Specifieke voorkennis is niet nodig.
De kosten zullen ongeveer €495 bedragen (incl. het Texelweekend).
Marijtje (cursist 2022-2023) vertelt
In oktober 2023 heb ik mijn diploma als natuurgids gehaald. Na bijna 2 jaar excursies, opdrachten en theorie. Ik begon met de opleiding omdat ik meer van de natuur wilde weten en de opzet, namelijk een echte opleiding me erg aansprak. Dat het een echte opleiding is merk je aan de verplichte opdrachten en de korte en iets langere stages. Er wordt echt iets van je verwacht. Ik heb de opleiding naast mijn werk en gezin gedaan, dit was goed te doen.
Tijdens mijn opleiding heb ik stage gelopen bij de strandwerkgroep in Bergen aan Zee. Hier ben ik nu ook nog bij betrokken. Het is zo leuk om te zien hoe enthousiast kinderen en ouders reageren als we met een net door de zee hebben gelopen en de vangst laten zien in een bak op het strand. Dat is voor mij een van de leukste dingen van het gids zijn, mensen enthousiast maken en ze laten genieten van de kleine dingen in de natuur, die met een beetje uitleg van een gids, zo bijzonder kunnen zijn.
Het is heel leuk om je meer te verdiepen in een bepaald onderwerp of gebied. Voor mij is dat het strand, de zee en de duinen. In de afgelopen paar jaar heb ik al heel veel geleerd over het strand en alle dingen die daar te vinden zijn. Een van de eerste dingen die ik leerde was dat de veel schelpen die aanspoelen op het strand al heel erg oud zijn, soms wel honderdduizend jaren of nog ouder.
Wat mij het meest verrast heeft tijdens de opleiding is het besef dat alles met elkaar samen hangt, het hele leven is een grote kringloop. De bomen, de grond en de dieren, alles werkt met elkaar samen of heeft elkaar op een of andere manier nodig.
Inmiddels ben ik ook betrokken bij de nieuwe natuurgidsenopleiding. Als mentor van de natuurgidsen in spe wil ik mijn ervaringen graag delen en een nieuwe groep mensen ook de mogelijkheid geven om natuurgids te worden. En hopelijk kijken zij na de opleiding terug op een leerzame en gezellige periode, net zoals ik terugkijk op mijn eigen opleiding.